Ενώ οι καταναλωτές έχουν από καιρό αγκαλιάσει τα πλεονεκτήματα των ηλεκτρονικών αγορών για κάθε είδους προϊόντα, τα είδη παντοπωλείου παρέμεναν στο περιθώριο. Η περιήγηση στους διαδρόμους, η σύγκριση διαφορετικών εμπορικών σημάτων και συσκευασιών στα ράφια, η δυνατότητα ελέγχου και επιλογής των προϊόντων τους, όλοι αυτοί οι λόγοι διατήρησαν την προτίμηση για τα παραδοσιακά φυσικά καταστήματα σε υψηλά επίπεδα. Και τότε προέκυψε η Covid-19.
«Η πανδημία ώθησε τους πάντες, καταναλωτές και λιανοπωλητές, στο ηλεκτρονικό εμπόριο», λέει ο Javier Moreno, Διευθυντής Καναλιού της Tetra Pak, ο οποίος ειδικεύεται στο ηλεκτρονικό εμπόριο. «Οι άνθρωποι στράφηκαν στις ηλεκτρονικές αγορές λόγω των lockdown ή επειδή δεν είχαν άλλες επιλογές». Η Covid-19 λειτούργησε ως επιταχυντής για το ηλεκτρονικό εμπόριο τροφίμων, με μεγάλο μέρος του τομέα να βιώνει έως και πέντε χρόνια ανάπτυξης σε λίγους μόνο μήνες. Ωστόσο, από το τέλος πολλών κανονισμών και περιορισμών, αυτή η αλλαγή στη συμπεριφορά των καταναλωτών δεν έχει απλώς παραμείνει. Εξακολουθεί να αυξάνεται και η άνοδος προβλέπεται να συνεχιστεί στο άμεσο μέλλον.
Τα στοιχεία είναι σαφή - το online παντοπωλείο τροφίμων ανθεί. Μέχρι το 2026, προβλέπεται ότι το 40% των παγκόσμιων πωλήσεων λιανικής πώλησης αλυσίδων θα πραγματοποιείται στο ψηφιακό ράφι, από το ποσοστό 23% πριν την πανδημία. Ομοίως, η αύξηση του CAGR για το online παντοπωλείο (10,5%) την περίοδο 2021-2026 φαίνεται ότι θα ξεπεράσει κατά πολύ αυτή των φυσικών καταστημάτων (3,5%). Τι, λοιπόν, οδηγεί σε αυτή τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη; Για τον Moreno, υπάρχει ένας κύριος λόγος: η ευκολία.
«Η πανδημία άλλαξε τη συμπεριφορά των ανθρώπων, αλλά τώρα αισθάνονται άνετα να κάνουν αγορές online για είδη παντοπωλείου, οπότε συνέχισαν να το κάνουν», λέει. «Και αυτό συμβαίνει επειδή έχουν συνειδητοποιήσει ότι κάνει τη ζωή τους ευκολότερη και απλούστερη». Ο Moreno αναφέρει το γεγονός ότι η ηλικιακή ομάδα 25 έως 44 ετών είναι οι πιο συχνοί αγοραστές online ειδών παντοπωλείου - πολυάσχολοι νέοι επαγγελματίες με οικογένειες - και πώς το 76% των τακτικών online αγοραστών ειδών παντοπωλείου στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν παιδιά. Υπάρχει όμως κάτι άλλο πίσω από αυτή την ιδέα της ευκολίας και περιλαμβάνει ακριβώς το αντικείμενο αγορών των καταναλωτών.
«Πρόκειται για συσκευασμένα προϊόντα και συστατικά – τα λεγόμενα βρώσιμα είδη παντοπωλείου – και πράγματα που είναι ογκώδη και δύσκολα στη μεταφορά, όπως μια συσκευασία γάλακτος των 12 τεμαχίων», λέει ο Moreno. Αποδεικνύεται ότι πολλές από τις υπάρχουσες χάρτινες λύσεις συσκευασίας για τρόφιμα και συστατικά αποτελούν ιδανική λύση για το ηλεκτρονικό εμπόριο – τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τους παραγωγούς.
«Είναι συμπαγή εκ κατασκευής, σχεδόν εντελώς γεμάτα με προϊόντα, και έτσι είναι συγκριτικά πιο αποτελεσματικά στη μεταφορά χύμα», λέει. «Είναι επίσης προϊόντα με μεγάλη διάρκεια ζωής, επομένως η διανομή γίνεται χωρίς ανάγκη ψύξης. Μπορούν να παραδοθούν στην πόρτα σας ενώ εργάζεστε και δεν υπάρχουν προβλήματα ασφάλειας τροφίμων».
Αλλά με την άνοδο του ηλεκτρονικού εμπορίου τροφίμων και τους νέους τρόπους συσκευασίας του, έρχεται μια νέα σειρά προκλήσεων για τους παραγωγούς και τους λιανοπωλητές τροφίμων. Πρώτον, υπάρχει η αναστάτωση στην παραδοσιακή εφοδιαστική αλυσίδα. «Προηγουμένως, υπήρχε μια αποθήκη, με όλα τοποθετημένα σε παλέτες. Στη συνέχεια μεταφέρονταν στο σούπερ μάρκετ, πήγαιναν στο ράφι και αυτό ήταν όλο», λέει ο Moreno. «Αλλά τώρα, ίσως να μην έφταναν στο ράφι. Πήγαιναν σε μια τσάντα ή κουτί, σε ένα φορτηγάκι και μετά στο σπίτι σας». Σημειώνει ότι οι παραγγελίες μπορεί πλέον να εκτελούνται από το σούπερ μάρκετ, απευθείας από τις αποθήκες ή σε κάποια άλλη τοποθεσία από τρίτους όπως η Amazon.
«Χρειάζεστε λοιπόν νέα κέντρα διανομής, κάτι που κάνουν νέοι παίκτες όπως η Amazon και η Alibaba; Ή μήπως ακολουθείτε τους παραδοσιακούς λιανοπωλητές όπως η ALDI και η Tesco και εισάγετε πράγματα όπως παραλαβή στο πεζοδρόμιο, ασφαλή ντουλάπια επί τόπου ή επιλογές παράδοσης στον τελικό προορισμό; Πρέπει να σκεφτείτε πώς εντάσσεται η συσκευασία σας σε όλα αυτά». Πολλοί από αυτούς τους παράγοντες, είτε πρόκειται για πολυκαναλικούς είτε για online αγορές μόνο, δημιουργούν υπερσύγχρονα κέντρα διανομής.
Δεύτερον, η διατήρηση των περιθωρίων κέρδους σε αυτή τη νέα αλυσίδα, με όλη την απαιτούμενη τεχνολογία, δεν είναι απλή υπόθεση. Η βελτιστοποίηση του χώρου και του αποθέματος πρέπει να επανεξεταστεί, όπως και ο τρόπος με τον οποίο μετακινείτε τα προϊόντα στα κέντρα σας και τα προετοιμάζετε για παράδοση. Υπάρχουν πολλά πρόσθετα κόστη εδώ. Επομένως, η συσκευασία πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ελαφριά και να εξοικονομεί χώρο, δύο πτυχές όπου η χάρτινη συσκευασία φέρει σαφή πλεονεκτήματα.
Έπειτα, υπάρχει η ζήτηση των καταναλωτών για ολοένα και ταχύτερη παράδοση: την ίδια ημέρα, σε πέντε ώρες, ακόμη και σε δύο ώρες. Αυτό έχει οδηγήσει στη δημιουργία «black stores», δηλαδή υπερτοπικών μονάδων σε πυκνοκατοικημένες περιοχές που λειτουργούν εξ ολοκλήρου μέσω ρομπότ και αυτοματισμού. Η διασφάλιση της ομαλής διέλευσής της συσκευασίας από τέτοιες τοποθεσίες και η καταλληλότητά της για μικρές, μεμονωμένες παραδόσεις, όπως και για τις μηνιαίες αγορές ενός καταναλωτή, αποτελεί σημαντικό παράγοντα.
Πέρα από την εύκολη, φθηνή και αποτελεσματική επανασυσκευασία και μεταφορά, μια περαιτέρω παράμετρος είναι η διασφάλιση ότι η συσκευασία φτάνει στην καλύτερη δυνατή φυσική κατάσταση για αυτό που ονομάζεται εμπειρία αποσυσκευασίας - δηλαδή, η αφαίρεση ενός δέματος από τη δευτερεύουσα συσκευασία του, κάτι που ο Moreno λέει ότι είναι κρίσιμο για την επιτυχία του ηλεκτρονικού εμπορίου.
«Η δευτερεύουσα συσκευασία είναι ένας τρόπος για να επικοινωνήσετε τη μοναδικότητα του προϊόντος σας, ώστε να μπορείτε να προσκαλέσετε τον καταναλωτή στον τρόπο ζωής που θέλετε να παρουσιάσετε», λέει. «Οι μάρκες μπορούν να αξιοποιήσουν αυτήν για να επικοινωνήσουν και να αλληλεπιδράσουν με τους καταναλωτές, δημιουργώντας ενθουσιασμό και προσμονή γύρω από το προϊόν».
Αυτό ενισχύει επίσης τα οφέλη των πολυσυσκευασιών και την εγγραφή των καταναλωτών σε τακτικές παραδόσεις μιας καθορισμένης ποσότητας – ένας τεράστιος τομέας ανάπτυξης. Η αποστολή σε όγκο εξοικονομεί χρήματα που μπορούν να μετακυλιστούν στον καταναλωτή, ενώ παράλληλα οι μάρκες μπορούν να πειραματιστούν με την προσθήκη διαφορετικών γεύσεων ως τρόπο δοκιμής νέων προϊόντων ή ενίσχυσης της πιστότητας προς το brand.
Ένα μεγάλο πρόβλημα με το online παντοπωλείο είναι ότι οι καταναλωτές δεν έχουν πλέον την ευκαιρία να κρατούν ή να βλέπουν τη συσκευασία αυτοπροσώπως - αντίθετα, περιηγούνται σε μικρές εικόνες σε μια οθόνη. Το να είναι κάποιος ορατός και να μεταδίδει τις σωστές πληροφορίες είναι απαραίτητο για την επιτυχία σε αυτό το συγκεκριμένο κανάλι. Και πάλι, οι χάρτινες συσκευασίες έχουν ένα εγγενές πλεονέκτημα έναντι των γυάλινων, των μεταλλικών και των σακουλών.
«Αν σκεφτείτε το σχήμα και τον σχεδιασμό, όλοι οι πίνακες, είναι ιδανικοί για ηλεκτρονικό εμπόριο», λέει ο Moreno. «Ο μπροστινός πίνακας έχει πολύ χώρο για δημιουργικότητα, για να διασφαλίσετε ότι έχετε ένα σαφές μήνυμα για τους διαδικτυακούς καταναλωτές. Κάνουμε πολλή δουλειά βοηθώντας τους πελάτες μας να βελτιστοποιήσουν το σχεδιασμό τους, διασφαλίζοντας ότι μεταδίδει την επωνυμία και τις βασικές πληροφορίες και ότι τελικά ο καταναλωτής θα κάνει κλικ σε αυτό».
Η κατανόηση της διατροφικής συμπεριφοράς των καταναλωτών και του τρόπου με τον οποίο έχει αλλάξει η μαγειρική στο σπίτι είναι ένας άλλος σημαντικός παράγοντας. Η ανάλυση μιας τυπικής ημέρας στη ζωή ενός καταναλωτή και του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιεί τα προϊόντα στο σπίτι του μπορεί να αποφέρει οφέλη τόσο στο ηλεκτρονικό κατάστημα όσο και στους παραγωγούς τροφίμων. Σχετικά ερωτήματα που πρέπει να τεθούν περιλαμβάνουν: Γιατί χρησιμοποιούν ένα συγκεκριμένο προϊόν; Πώς το χρησιμοποιούν; Και τι θέλουν να επιτύχουν με αυτό;
«Όταν μιλάμε για το μέγεθος της συσκευασίας, πρέπει να σκεφτόμαστε πώς αυτό το προϊόν ενσωματώνεται στον τρόπο ζωής των καταναλωτών», λέει ο Moreno. Ποιο είναι λοιπόν το ιδανικό μέγεθος για μια οικογένεια ή τέσσερα άτομα, ή για ένα ζευγάρι; Θα το αγοράσουν; Και αν ναι, είναι εύκολο να ξανακλείσει και να αποθηκευτεί αφού ανοιχτεί; «Οι χάρτινες συσκευασίες, όπως η Tetra Recart, θεωρούνται μοντέρνες και βολικές και συνδέονται με πιο υγιεινά, θρεπτικά, φυσικά προϊόντα», λέει ο Moreno, χαρακτηριστικά που ταιριάζουν με τις αξίες που πρεσβεύουν πολλοί καταναλωτές.
Τελικά, συσκευασίες όπως η Tetra Recart παρέχουν μια ολιστική πρόταση αξίας, προσαρμοσμένη στο σημερινό κλίμα ηλεκτρονικού εμπορίου. «Υπάρχει ένα ιδανικό κύμα που την καθιστά την τέλεια στιγμή για αυτό το είδος συσκευασίας - είναι τόσο αποδοτική από άποψη logistics και βελτιστοποιημένη για αυτά τα νέα κανάλια αγορών», λέει ο Moreno. «Στο τέλος, όλα καταλήγουν στη δημιουργία εξαιρετικά βολικών τρόπων για τους ανθρώπους να καταναλώνουν τρόφιμα και αυτές οι συσκευασίες αποδίδουν».
Πώς μπορείτε να κάνετε το προϊόν τροφίμων ιδιωτικής ετικέτας σας να ξεχωρίζει και να τραβάει την προσοχή των αγοραστών από το ράφι του σούπερ μάρκετ; Μάθετε τη θεωρία και την πρακτική της διαφοροποίησης προϊόντων από τον ειδικό της εταιρείας μας στον σχεδιασμό συσκευασιών, Jonas Eklund.