Na czym polega retortowanie i dlaczego się je stosuje?
Retortowanie to proces, w którym żywność jest poddawana obróbce cieplnej wewnątrz opakowania. Obróbka cieplna zapewnia sterylność komercyjną, dzięki czemu produkt zachowuje trwałość w temperaturze otoczenia przed otwarciem.
Czy opakowania kartonowe na bazie papieru można retortować?
Tak, opakowania kartonowe można retortować podobnie jak puszki, słoiki i plastikowe saszetki. Retortowalny karton jest jednoczęściowym opakowaniem, które napełnia się w sposób niesterylny, a następnie poddaje procesowi retortowania już po zamknięciu. System z płaskimi kartonami umożliwia napełnianie szerokiego zakresu produktów o różnej lepkości i wielkości cząstek, w zależności od rodzaju nalewarki i platformy maszynowej. Karton posiada perforację laserową umożliwiającą łatwe otwarcie całego górnego panelu.
Jak przebiega proces retortowania?
Przygotowanie żywności może obejmować kroki takie jak obieranie, krojenie, blanszowanie, moczenie, smażenie, mieszanie i inne. Przygotowany produkt można napełnić do opakowania kartonowego w jednym lub kilku etapach, w zależności od rodzaju żywności i wybranej technologii napełniania.
Po zamknięciu opakowanie kartonowe jest poddawane obróbce cieplnej w retorcie, aby uzyskać produkt sterylny handlowo.
W jakiej temperaturze i jak długo trwa retortowanie?
Celem jest uzyskanie bezpiecznego i wysokiej jakości produktu. Dlatego czas i temperatura retortowania dla danego produktu muszą być starannie określone. Zazwyczaj sterylizacja wymaga temperatury 121,1°C. Dla produktów o pH poniżej 4,5 mogą być stosowane temperatury pasteryzacji. Standardowy proces retortowania trwa 60–180 minut.
Czy wszystkie produkty poddaje się obróbce cieplnej w taki sam sposób?
Celem jest zachowanie najwyższej możliwej jakości bez kompromisów w zakresie bezpieczeństwa. Użycie najniższej możliwej temperatury i najkrótszego możliwego czasu ogrzewania pozwala zachować świeżość produktu. Dlatego proces obróbki cieplnej jest optymalizowany dla każdego produktu indywidualnie.
Dowiedz się więcej z naszej infografiki Zrozumieć obróbkę cieplną.
Jakie produkty można retortować w opakowaniach kartonowych? Czy istnieją ograniczenia?
Produkty pomidorowe, fasola, owoce, warzywa, zupy, gotowe posiłki, żywność dla niemowląt, a nawet karma dla zwierząt domowych są dziś dostępne w opakowaniach kartonowych. Proces jest idealny dla żywności, którą można sterylizować lub pasteryzować w celu zapewnienia bezpieczeństwa mikrobiologicznego. Ograniczenia dotyczą tego, czy żywność zachowa smak i świeżość po obróbce cieplnej.
Czy istnieją alternatywy dla retortowania żywności trwałej?
Tak – ciągła linia przetwórcza z aseptycznym napełnianiem opakowań kartonowych. Metoda ta jest powszechnie stosowana w napojach i produktach mlecznych, ale nadaje się również do produktów o wysokiej lepkości. Żywność jest poddawana obróbce cieplnej w sterylizatorze, a następnie napełniana do wysterylizowanych opakowań w warunkach aseptycznych.
Główna różnica polega na tym, że karton retortowalny umożliwia pełne przetworzenie produktu wewnątrz opakowania po jego zamknięciu, podczas gdy aseptyczne opakowanie służy do produktu poddanego pełnej obróbce przed napełnieniem. Oba typy opakowań mają bariery zapewniające wysoką jakość przez cały okres trwałości.
Z czego składa się materiał kartonu retortowalnego?
Z sześciu warstw: czterech z polipropylenu, jednej z aluminium i jednej z tektury. Tektura – surowiec odnawialny – stanowi co najmniej 69% opakowania.
Struktura ta pozwala materiałowi wytrzymać działanie wody podczas retortowania i zapewnia odpowiednie warunki dla szerokiej gamy produktów, jednocześnie spełniając wymagania dotyczące długiej trwałości.
Jakie są zalety środowiskowe retortowalnych kartonów?
W zależności od rodzaju kartonu, zazwyczaj generują one niższy ślad węglowy niż puszki i słoiki o porównywalnych rozmiarach, a także są bardziej efektywne logistycznie. Kartony Tetra Recart® składają się nawet w 71%* z surowców odnawialnych pochodzących z odpowiedzialnie zarządzanych źródeł.
Pod względem śladu węglowego emisje dwutlenku węgla generowane przez Tetra Recart w całym cyklu życia opakowania są o 85% niższe niż w przypadku puszek stalowych i o 83% niższe niż w przypadku słoików szklanych**.
Jeśli chodzi o logistykę, zazwyczaj możliwe jest załadowanie o 10–20% więcej wypełnionych opakowań na ciężarówkę, ponieważ ich kwadratowy kształt zapewnia bardziej efektywne układanie. Jeszcze większa efektywność dotyczy opakowań pustych – można przewieźć od sześciu do dziesięciu razy więcej opakowań Tetra Recart na jednej ciężarówce. Może to przyczynić się do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla, ponieważ do przewozu równoważnej ilości opakowań i produktów potrzeba mniej ciężarówek.
Jakiego sprzętu wymaga retortowanie opakowań kartonowych?
Maszyna do obróbki cieplnej na potrzeby sterylizacji to retorta lub autoklaw.
Retorty z natryskiem parowo-wodnym są powszechnie stosowane w przypadku kartonów. Sprzęt retortowy jest standardem w branży, ale opakowania wymagają specjalnego stelaża, który zapewnia równomierną obróbkę cieplną i zachowanie integralności opakowań.
Podczas procesu sterylizacji retortowej ważne jest utrzymanie zewnętrznego nadciśnienia na tyle wysokiego, aby zrównoważyć ciśnienie wewnętrzne w opakowaniu, generowane przez produkt spożywczy. Zbyt niskie lub utracone ciśnienie w retorcie podczas procesu spowoduje deformację opakowania. Kontrola ciśnienia jest kluczowa na wszystkich etapach: nagrzewania, utrzymania temperatury i chłodzenia.
Po retortowaniu nadmiar wody jest usuwany z powierzchni opakowań za pomocą wentylatora. Następnie opakowania są grupowane w opakowania zbiorcze i układane na palecie. Jakie są zalety kartonów dla żywności?
Jakie są zalety opakowań kartonowych dla żywności?
- Prostokątny kształt zajmuje na półce supermarketu o 25–40% mniej miejsca niż puszki i słoiki szklane.
- Badania pokazują, że konsumenci postrzegają kartony jako świeższą alternatywę.
- Kartony są znacznie lżejsze od puszek, co zwiększa efektywność transportu. Jedna ciężarówka pełna kartonów Tetra Recart® odpowiada w przybliżeniu dziewięciu ciężarówkom dostarczającym puste puszki lub słoiki szklane. Po napełnieniu opakowań, jedna paleta pomieści o 20% więcej żywności w porównaniu z paletą z puszkami.
- Wysokiej jakości nadruk na wszystkich stronach stwarza możliwości efektu billboardu na półce w supermarkecie
- Laserowo perforowane nacięcie do otwierania oraz proste ponowne zamknięcie sprawiają, że opakowanie jest łatwe w obsłudze dla konsumentów.
- Kartonowe opakowania Tetra Recart są wykonane w co najmniej 69% z materiałów odnawialnych (tektury), a emisje dwutlenku węgla generowane przez Tetra Recart w całym cyklu życia opakowania są o 81% niższe niż w przypadku puszek stalowych i słoików szklanych. (Źródło: Ocena cyklu życia opakowań żywności, Europa 2017.)
Opakowania kartonowe Tetra Recart®
Innowacyjne, przyszłościowe rozwiązanie opakowaniowe dla żywności o długiej trwałości, opakowania kartonowe Tetra Recart® odpowiadają na zmieniające się potrzeby konsumentów, producentów i detalistów. Przeczytaj więcej o naszych opakowaniach kartonowych do żywności.
Sztuka wyróżnienia się na półce
Jak sprawić, aby Twój produkt spożywczy marki własnej wyróżniał się i przyciągał uwagę kupujących na sklepowej półce? Poznaj teorię i praktykę różnicowania produktów od naszego wewnętrznego eksperta ds. projektowania opakowań, Jonas Eklund.
* Kalkulator emisji CO₂ dla kartonów certyfikowany przez Carbon Trust.
** Raport LCA, 2020, rynek europejski