GENEL BİLGİLER VE GİRİŞİM
Takviyeli UHT süt ile yetersiz beslenme sorununu aşmak
Yemen genelinde çocukların %50’sinde geri dönüşü olmayan yetersiz büyüme görülüyor. UNICEF'in rakamlarına göre şu anda 2,2 milyondan fazla çocuk akut yetersiz beslenme sorunu yaşıyor ve bunların 540.000'den fazlası ağır akut yetersiz beslenme kategorisinde yer alıyor. Dünyadaki en yüksek çocuk açlık oranlarından birine sahip olan Yemen’de, bazı bölgelerde bu oran her dört çocuktan biri olarak görülüyor.
Yemen Eğitim Bakanlığı (MoE), BM Dünya Gıda Programının desteğiyle Yemenli çocukların eğitime erişimini, devamlılığını ve eğitimlerini tamamlamalarını artırmak için 1,8 milyon çocuğu kapsayan bir acil durum okul beslenme programı başlattı. Ancak bu beslenme programı, depolama tesislerinin yetersizliği, güvenli içme suyuna erişim sorunları ve yetersiz altyapı gibi çeşitli zorluklarla karşı karşıya kalıyor. Ayrıca, okullarda uygun ve/veya kalıcı mutfak yapılarının bulunmaması ve yiyeceklerin taşınması ve depolanması için lojistik olanaklarının yetersiz olması da güvenli beslenmeye erişimi zorlaştırıyor.
Okul Beslenme Programı’nın karşı karşıya olduğu gıda güvenliği ve güvenli beslenmeye erişim sorunlarını çözmek amacıyla, HSA Group (Yemen kökenli uluslararası bir holding), iştiraki NADFOOD, Tetra Pak Arabistan ve Tetra Pak Gelişim için Gıda ile bir iş birliği başlattı. Sonuç olarak, Kasım 2023'te yerel olarak işlenmiş UHT sütün dağıtıldığı bir okul sütü programı başlatıldı. Koruyucu içermeyen ve mikro besinlerle takviye edilmiş UHT süt, Tetra Brik® Aseptik 125 ml paketinde dağıtılıyor. Nakliyede soğuk zincirin ve okullarda soğuk hava deposunun olmaması gibi zorluklar aseptik paketleme ile aşılıyor.
Okul sütü girişiminin ilk etabında, 16 bin öğrenciye 1 milyon paket takviyeli UHT süt başarıyla dağıtıldı. Küresel araştırma ortaklığı CGIAR’a bağlı Uluslararası Gıda Politikası Araştırma Enstitüsü (IFPRI), bu girişim için titiz bir etki değerlendirmesi (RCT) gerçekleştirdi.
CGIAR, gıda emniyetine ve yaşanan iklim krizinde gıda, toprak ve su sistemlerinin dönüştürülmesine odaklanıyor. CGIAR’ın araştırma kolu olan IFPRI, gelişmekte olan ülkelerde hem ulusal hem de bölgesel düzeyde yoksulluğu azaltma, açlık ve yetersiz beslenmeyle mücadele etme amacıyla araştırma verilerine dayanan politika çözümleri oluşturmak için kanıtlar topluyor ve sunuyor.
CGIAR ve HSA Group’un finanse ettiği bu pilot okul sütü programı için gerçekleştirilen etki değerlendirmesine, 640’ı kontrol grubunda ve 659’u müdahale grubunda olmak üzere toplam 1.299 ilkokul öğrencisi katıldı. Kız ve erkek çocuklar her iki gruba eşit oranda dağıtıldı ve yaş ortalaması dokuzdu.
Çocuklar ve aileleri üzerinde olumlu bir etki
Son aşamada örneklemdeki çocukların %99'u yani 1.285'i çalışmaya dahildi. Çalışmadan elde edilen bulgular, okul sütü girişiminin katılımcı çocuklar ve aileleri üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu gösteriyor. Bilişsel puanlarda %17, okuma-yazma ve matematik test puanlarında %47’lik bir iyileşmenin yanı sıra hanelerde daha iyi gıda emniyeti ve hem çocuklarda hem de onlardan sorumlu kişilerde daha iyi zihinsel sağlık sonuçları elde edildi.
Okul sütü programı sonuçları hakkında daha ayrıntılı bilgiler:
1. Süt verilen gruptaki çocukların bilişsel puanlarında %17’lik bir artış sağlandı, kız çocuklarında ve yaşça küçük çocuklarda bu etki daha güçlü bir şekilde gözlemlendi.
2. Süt verilen gruptaki çocukların öğrenmelerinde iyileşmeler gözlemlendi.
%24 daha yüksek okur yazarlık puanı
%47 daha yüksek matematik testi puanı
3. Hane halkı gıda emniyetinde iyileşme sağlandı; hanelerin %14’ünün orta veya yüksek şiddetli gıda güvensizliği yaşama olasılığı azaldı.
4. Çocukların ve onlardan sorumlu kişilerin zihinsel sağlıklarında gelişme görüldü, %32'sinin kişisel davranış sorunları sergileme olasılığı daha düşük oldu. Özellikle kız çocuklarından sorumlu kişilerde ve en az gelire sahip hanelerde yaşayanlarda kaygı üzerinde olumlu etkiler görüldü.
Gelişim İçin Gıda Başkan Yardımcısı Rafael Fabrega, “Okul çağındaki çocuklarda güvenli beslenmenin gerçek değerini göstermesi açısından bu programın etkisinin ölçülmesi büyük önem taşıyor. Okul sütü programlarının, dünyanın dört bir yanındaki çocuklar için sağlık ve eğitimin iyileştirilmesi gibi pek çok olumlu faydası olduğunu görüyoruz.
Bu programda dağıtılan sütler yerel olarak üretiliyor. Böylece program yerel süt değer zincirinin geliştirilmesine, istihdam yaratılmasına ve küçük çiftçilerin geçim kaynaklarının iyileştirilmesine yardımcı oluyor” diyor.
Daha fazla çocuğun beslenmesi için daha çok sayıda kuruluşla iş birliği
İlk aşamada elde edilen başarının üzerine Tetra Pak Arabistan ve Tetra Pak Gelişim için Gıda, okul sütü girişiminin ikinci aşamasına hazırlık amacıyla HSA Group ile iş birliğini sürdürüyor.
İkinci aşama için iki temel hedef bulunuyor:
1. Mevcut programın daha fazla sayıda çocuğu kapsayacak şekilde genişletmek.
2. Projenin kapsamını büyütmek ve Yemen’deki okul beslenme programının etkisini artırmak için yeni kuruluşlarla iş birliği yapmak.
Okul sütü girişiminin ilk aşamasından elde edilen sonuçlar, Yemenli çocukların ve ailelerinin yaşamlarının iyileştirilebileceğine dair önemli kanıtlar sağladı. İkinci aşama, bu faydaları daha geniş bir kitleye yaymayı ve Yemen’in genel istikrarına ve kalkınmasına katkıda bulunmayı amaçlıyor.
