20 Mayıs 2025
Üç bölümlük serimizin ilk bölümünde, paketlemenin neden önemli olduğunu; karton ambalajların gıda güvenliğini nasıl sağladığını, kullanıldıktan sonra ne olduğunu ve malzemelerini nasıl kullanımda tutabileceğimizi inceliyoruz.
Çoğumuz, süt veya meyve suyu karton ambalajlarının boşken ne olduğunu pek düşünmeyiz. Ancak gerçek şu ki, karton ambalajlar sadece yiyecek ve içecekleri içinde tutmakla kalmıyor, aynı zamanda onları koruyor. Aseptik teknoloji ve ambalaj malzemesi yapısının birleşimi sayesinde, bozulabilir gıdaların rengini, dokusunu ve tadını koruyarak, buzdolabı veya koruyucu maddelere ihtiyaç duymadan daha uzun süre güvenli bir şekilde saklanmasını sağlıyor.
Karton ambalajlar, raf ömrünü uzatarak ve bozulabilir gıdaların soğutma olmadan taşınmasını ve saklanmasını sağlayarak, gıda erişilebilirliğini artırırken gıda israfını da azaltıyor; bu da hem insanlar hem de gezegenimiz için bir kazanç oluyor.
Tetra Pak’ın Sürdürülebilirlikten Sorumlu Başkan Yardımcısı Lars Holmquist, konuyla ilgili olarak şöyle diyor: “İnsanlar genellikle gıda paketlemesinin önemini pek takdir etmiyor. Ancak dünya nüfusunun artışıyla birlikte kaynaklar üzerindeki baskı da artıyor ve gıda paketlemesini daha bütünsel bir açıdan ele almak kritik önem kazanıyor. Paketlemenin bozulabilir gıdalara daha iyi erişim sağlarken aynı zamanda insanları ve gezegeni de koruması gerekiyor.”
Malzemeler için döngüsel bir gelecek
Fosil yakıt bazlı tek kullanımlık ambalajların aksine karton ambalajlar, FSC™ sertifikalı ormanlardan ve diğer denetlenen kaynaklardan elde edilmiş kartondan üretiliyor. Bu, sorumlu bir şekilde tedarik edildiğinde yenilenebilir malzemelerden üretildikleri anlamına geliyor. Ayrıca, süt ve meyve suyu kategorilerinde esas olarak fosil yakıt bazlı malzemelerden üretilen tek kullanımlık ambalajlara kıyasla daha düşük karbon ayak izi sağlıyor1. Bu küçük değişim, büyük bir fark yaratabiliyor.
“Dünya nüfusunun artışıyla birlikte kaynaklar üzerindeki baskı da artıyor ve gıda paketlemesini daha bütünsel bir açıdan ele almak kritik önem kazanıyor. Paketlemenin bozulabilir gıdalara daha iyi erişim sağlarken aynı zamanda insanları ve gezegeni de koruması gerekiyor.”
Karton ambalajın değeri, kullanıldıktan sonra sona ermiyor. Toplama, ayrıştırma ve geri dönüşüm altyapısının uygun ölçekte mevcut olduğu yerlerde kartonlar geri dönüştürülebiliyor. Yeniden kullanım amacıyla, karton içeriğindeki yüksek kaliteli lifler kutular ve alışveriş poşetleri gibi yeni ürünlere dönüştürülebilirken, lif içermeyen bileşenleri de depo paletlerinde, kasalarda, dış mekan mobilyalarında, zemin panellerinde ve hatta araba parçalarında değerlendirilebiliyor.
Kolektif eylemin gücü
Boş bir karton ambalajı başka bir değerli şeye dönüştürmek için sadece altyapı yeterli olmuyor; farkındalık, katılım ve kolektif eylem de gerekiyor.
Lars Holmquist, “Gıda prosesi ve paketleme çözümleri alanlarında dünya lideri olarak gıda sistemlerinin sürdürülebilirlik dönüşümüne yön verebileceğimiz benzersiz bir konumdayız.” diyor ve ekliyor: “Karton geri dönüşüm altyapısını güçlendirmek, daha verimli ve yaygın hale getirmek için geri dönüşüm değer zincirindeki tüm paydaşlarla sürekli olarak çalışıyoruz.”
Geri dönüşüm sistemlerinin hem verimli hem de erişilebilir olmasını ve yaygın olarak benimsenmesini sağlamak için hükümetlerin, işletmelerin ve tüketicilerin birlikte çalışması gerekiyor. Ayrıştırma ve toplama teknolojisine yapılan yatırımlar büyük önem taşıyor. Geri dönüşümün alışkanlık haline geldiği bir kültürün oluşturulması da aynı derecede önemli oluyor.
Kartonun gücü
Sürdürülebilirlik bir hedef değil; yeniliklerle, iş birlikleriyle ve ortak bir kararlılıkla gelişen bir yolculuk. Paketleme endüstrisindeki liderler, sürekli olarak yeni malzemeler geliştirerek, geri dönüşüm proseslerini iyileştirmeye yardımcı olarak, topluluklarla ve politika yapıcılarla birlikte çalışarak, gelecek nesiller için gıda sisteminin geleceğini şekillendiriyor.
Bir karton ambalajı geri dönüşüme gönderdiğinizde, sadece artık ihtiyacınız olmayan bir şeyi atmış olmuyorsunuz; aktif bir şekilde değerli malzemelerin kullanımda kalmasını sağlıyor ve daha dayanıklı, daha sürdürülebilir bir dünyaya katkıda bulunuyorsunuz. Bu basit tercih, uzun vadeli bir etki yaratıyor.
1Tetra Pak. (2025). Kullanım Süresi Değerlendirmesi. Kaynak: https://www.tetrapak.com/sustainability/measuring-and-reporting/life-cycle-assessment.