Günlük besinlerimizi günlük gıdalar tüketerek alırız. Ancak yiyeceklerin çoğu ve süt, meyve suyu ve bitki bazlı alternatifler gibi içecekler çok çabuk bozulabilir ve diğer gıda türlerine kıyasla daha kısa raf ömrüne sahiptir. Gıda değer zincirinde karbon ayak izini düşürmeye devam ederken gıda güvenliğini sağlamak gıda endüstrisinde önemli bir zorunluluktur.
Aseptik proses ve paketleme çözümleri bozulabilir gıdaları koruyabilir ve daha uzun raf ömrü sayesinde oldukça uzak konumlardaki tüketicilerin gıdaya erişebilmelerine olanak tanır.
AB'de yılda 250 milyon ton bozulabilir gıda üretilir1. Gıda endüstrisinde AB'deki meyve sularının %59'u, sütün %75'i ve süt ürünleri alternatiflerinin büyük bir çoğunluğunda içecek kartonları kullanılır2.
Aseptik olarak işlenmemiş ve paketlenmemişse, bozulabilir gıdaların daha kısa bir raf ömrüyle soğuk zincirde muhafaza edilmesi gerekir. Aksi takdirde gıda günler içinde çürüyüp bozularak insan sağlığını riske atar.
Günümüzde AB Yeşil Anlaşması'na uyumlu olarak bu tür gıdalar için paketleme mevzuatı zorluklarıyla karşı karşıya olan Avrupalı karar alıcılar,3 gıda sistemlerini sürdürülebilir ve esnek hale getirmeyi hedeflerken gıda kaybı, gıda israfı ve karbon ayak izini azaltmayı destekliyor.
Aseptik demek, mikrobiyolojik kirlenmeden arındırılmış demektir. Hava geçirmez aseptik dolum ve paketleme sistemlerinin kullanımı, bozulabilir sıvı gıdaların soğutma veya koruyucu madde olmadan altı ila on iki ay boyunca renk, doku, tat ve besin değerleri korunarak güvenli ve lezzetli bir şekilde korunmasını sağlar.
Aseptik proses, gıdalar paketlenirken gıdaların ve ambalaj malzemelerinin zararlı bakterilerden korunmasını sağlar. Üretim zincirindeki her şey ticari olarak steril olmalıdır. Gıda ve ambalaj malzemeleri, tüm makineler ve paketlemenin gerçekleştirildiği ortam da buna dâhildir.
Meyve suyu üretiminde gıda üreticisi tarafından ısıl işlem, dolum ve paketlemede aseptik proseslerin kullanılması tüketim tarihine kadar dağıtım zincirindeki tüm gıdaların zararlı mikro organizmalardan arındırılmasını sağlar.7
Bu da bozulabilir yiyecek ve içeceklerin raf ömrünü uzatarak paketleme ve dağıtım sırasındaki kaybı ve israfı en aza indirir.
Gıdayı her yerde güvenli ve erişilebilir kılan içecek kartonları, küresel gıda sistemlerinde önemli bir role sahiptir. Yenilenebilir bitki bazlı malzemelerin kullanımı ve kullanım sonrası geri dönüşümü, karbon etkisinin azaltılmasına yardımcı olurken aynı zamanda gıda israfının azaltılmasına da katkıda bulunur.
İçecek kartonları geri dönüştürülebilirdir ve esnek tedarik zincirleri için düşük karbonlu paketleme çözümleri kullanmak önemlidir. Kartonlarda yenilenebilir malzeme oranının yüksek olması (ortalama %70) alternatif çözümlere kıyasla kartonun karbon ayak izinin düşük olmasını sağlar6. Ayrıca %50'den fazla geri dönüşüm oranı5 bulunan AB'de geri dönüştürülen kartonlar için 2030'a kadar geri dönüşüm amaçlı toplama oranının %90'a, geri dönüşüm oranının %70'e çıkarılması taahhüdü vardır.
Bu amaçla sektörde, AB'deki içecek kartonu geri dönüşüm kapasitesini arttırmak için yaklaşık 200 milyon € yatırım yapılmış ve 2027 yılına kadar 120 milyon € daha yatırım yapılması planlanmıştır. Ayrıca, biz de basitleştirilmiş malzeme yapısı ve artan yenilenebilir içerikle üretilen ambalajların araştırılması ve geliştirilmesi de dahil olmak üzere, yiyecek ve içecek kartonlarının çevresel profilini daha da iyileştirmek için yılda 100 milyon € yatırım yapıyoruz.
Paketleme çözümlerinde gıda güvenliği diğer tüm önceliklerden önde olmalıdır. Paketlemede geri dönüştürülmüş plastiğin kullanılması, yeterli miktarda gıda sınıfı malzemenin kullanılabilirliğine bağlıdır.
Bu malzemelerin kullanılabildiği durumlarda, paketlemede geri dönüştürülmüş veya bitki bazlı içeriğin artırılması, gıda güvenliğinden ödün vermeden döngüsel ekonomiye doğru sürdürdüğümüz yolculuğumuzda bize katkıda bulunabilir8. Tetra Pak olarak 2025 itibariyle, Avrupa'da satılan karton ambalajlarımıza ortalama olarak minimum %10 geri dönüştürülmüş plastik içerik dahil etmeyi taahhüt ediyoruz.
Aseptik kartonlarda geri dönüştürülmüş içeriği artırmak için yenilikçi çözümler gerekir. 2022'de kapaklarında, üst bölümlerinde ve kaplamalarında sertifikalı, geri dönüştürülmüş polimerler kullanılan ve normalde çöpe atılacak plastiği yeniden kullanarak döngüselliği desteklemeye yardımcı olan paketler ürettik.
1Avrupa gıda zincirinde önemli rakamlar, Eurostat, 2021.
22018 Sıvı Meyve Pazarı Raporu, AIJN, 2018; Impact assessment study of an EU-wide collection for recycling target of beverage cartons, ACE, 2022;
3Avrupa Yeşil Anlaşması, Avrupa Komisyonu, 2019.
4Extended shelf life milk-advances in technology, Rysstad ve Kolstad, 2006.
5Growth of food-borne pathogens Listeria and Salmonella and sporeforming Paenibacillus and Bacillus in commercial plant-based milk alternatives, Klaudia Bartula, Máire Begley, Noémie Latour, Michael Callanan, FOOD MICROBIOLOGY, 2023.
6"Destekleyici kanıt - Environmental performance of beverage cartons, Circular Analytics, 2020
7Tetra Pak Turuncu Kitap.
8Döngüsel ekonomi; iklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik kaybı, atık ve kirlilik gibi küresel zorlukların üstesinden gelmeye yönelik bir sistem çözümü çerçevesidir. - Ellen MacArthur.
9"Gıda sistemleri" terimi, gıda üretimi ve tüketimiyle ilişkili tüm unsurları ve faaliyetleri, bunların ekonomi, sağlık ve çevre alanındaki etkilerini ifade eder (OECD, https://www.oecd.org/food-systems, 2023).