Hükümetlere ve sektöre açık mektup

İklim değişikliği ile mücadele için gıda sistemleri dönüştürülmelidir

Bugün yıllık sera gazı (GHG) emisyonlarının üçte birinden fazlasında küresel gıda sistemlerimizin etkisi bulunuyor. Acil karbonsuzlaştırma ihtiyacına rağmen, bu sektöre yapılan yatırımlar asgari düzeyde kalıyor: İklim finansmanının sadece %4’ü¹ gıda sistemlerini destekliyor; bu da iklim hedefleri ile mevcut finansal öncelikler arasında önemli bir kopukluk olduğunu vurguluyor.

Dünya artan nüfus için gıda güvenliğini sağlamaya çalışırken, dayanıklı ve sürdürülebilir gıda sistemleri yaratma mücadelesinin çiftliğin ötesine geçmesi gerekiyor. Bu mücadelenin, iklim değişikliğinin ele alınmasında ve tedarik zinciri direncinin artırılmasında kritik bir rol oynayan ve tarımsal gıda değer zincirlerindeki ekonomik katma değerin %40’ına² kadar katkıda bulunan, çiftlik kapısı ile tüketici arasında yer alan ve genellikle göz ardı edilen 'gizli orta direği’ kapsaması hayati önem taşıyor.

Zincirin tamamında gıda sistemi dönüşümü dahil edilmeden hiçbir NDC 3.0 tamamlanmış sayılmaz

Bu dönüşümü sağlamanın etkili yollarından biri, kapsamlı gıda sistemleri politikalarının, Paris Anlaşması'nın bir parçası olarak ülkelerin ulusal emisyonlarını azaltmaya ve iklim değişikliğinin etkilerine uyum sağlamaya yönelik verdikleri taahhütler olan revize edilmiş Ulusal Katkı Beyanlarına (NDCs 3.0) entegre edilmesidir. Şu anda NDC'ler kapsamında tarımsal üretime ve sağlıklı beslenmeye odaklanma eğilimi görülüyor. Bu dar odaklanma, gıda güvenliğini sağlayan ve küresel gıda sistemlerinin sürdürülebilir kalkınmasını destekleyen daha geniş gıda değer zincirinin ihmal edilmesine yol açabilir. Güncellenmiş NDC'lerin 2025'te sunulması beklenirken, Tetra Pak dünya gıda sistemlerinin merkezindeki benzersiz konumundan yararlanarak "gizli orta direğin" faydalarının ortaya çıkarılması için harekete geçilmesi çağrısında bulunuyor.

Hükümetler, kapsamlı gıda sistemleri politikalarını NDCs 3.0'a entegre ederek sürdürülebilir gıda üretimini ve dağıtımını teşvik edebilir, gıda güvenliğini artırmaya ve kaynakları korumaya yardımcı olabilir. Düşük karbonlu paketlemeyi benimseme, enerji ve su kullanımını azaltmak için prosesleri optimize etme ve alternatif gıda kaynaklarını araştırma yoluyla, gıda israfını ve geleneksel tarım uygulamalarının çevresel etkilerini en aza indirirken güvenli ve besleyici gıdaya erişimi sağlayabiliriz. Bu çabalar, iklim hedeflerinin gerçekleştirilmesi ve iklim direncinin artırılması için elzemdir.

'Gizli orta direğin' potansiyelini ortaya çıkarmak

Küresel varlığı ve gelişmiş üretim kabiliyetleriyle Tetra Pak, çiftçiler ve gıda üreticilerinden tedarikçiler, politika yapıcılar ve tüketicilere kadar her unsuru kapsayan tüm değer zincirinde paydaşlarla düzenli iş birlikleri yapıyor, bu da gıda sistemleri dönüşümünün bir çözüm ortağı olarak hareket edebileceği anlamına geliyor.

Gıda sistemlerinin dönüşümünü sağlamak için eyleme yönelik dört yolumuzu temel alarak, hükümetlere ve sektöre şu çağrılarda bulunuyoruz:

1. 'Gizli orta direği' de dahil ederek tüm tarımsal gıda zincirlerinde yatırım ve teşvikleri artırıp sadece bu amaç için “koruma altına almak” (ring-fence) üzere iklim finansmanının yeniden dengelenmesi.

Küresel mekanizmalar gıda güvenliği ve eşitsizliği sorunlarının üzerine gidebilir, savunmasız ulusları destekleyebilir, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik edebilir ve küresel istikrarı artırabilir. Özellikle KOBİ'ler başta olmak üzere gıda üreticilerine yönelik olarak, hibeler ve imtiyazlı kredileri de kapsayacak şekilde ulusal düzeyde hedeflenmiş mali teşviklerin sağlanması gereklidir.

Bu yatırımlar ve teşvikler, ticari gıda üretimi için halihazırda mevcut ve kanıtlanmış çözümlerin yaygınlaştırılması ve ölçeklendirilmesi yoluyla gıda sistemi dönüşümünü desteklemek ve artan küresel nüfusun zorluklarını karşılayan geleceğe uygun gıda sistemleri oluşturmak için kullanılmalıdır.

Hükümetler, ayrıca gıda sektöründe yenilikleri teşvik etmek için kamu ve özel sektör ortaklarını bir araya getiren ortak Ar-Ge girişimlerini de finanse edebilir.

Bu mekanizmalar gıda üreticilerine şu olanakları sağlamalıdır:

• Doğrudan ve dolaylı sera gazı emisyonlarını, enerji ve su kullanımını azaltan ve gıda kaybını ve israfını azaltmaya yardımcı olan, böylece gıda sistemlerinin karbon ayak izini düşüren yeni çözümlere yatırım yapmak.
• Kaynak kullanımını azaltıp gıda üretimini optimize etmek üzere kurulu ekipmanı iyileştirmek. Bir tesisin daha verimli olması o tesisin daha sürdürülebilir ve gıda kaybı ve israfını azaltan bir tesis olması demek olduğu için, performansın iyileştirilmesi sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada büyük önem taşıyor.

Tetra Pak, bu desteğin sera gazı emisyonlarında ve/veya proses hatlarındaki gıda kaybı ve israfında gözle görülür bir azalma sağlayacak yeni çözümlere ve iyileştirmelere bağlı olması çağrısında bulunuyor.

Bu tür bir destek aynı zamanda üreticilerin ve tedarikçilerinin, yapılan yatırımların tedarik zinciri direncini nasıl artırdığını, gıda güvenliğini nasıl desteklediğini, sürdürülebilir ekonomik kalkınmayı nasıl teşvik ettiğini, sosyal istikrarı nasıl sağladığını, çiftçiler için pazar emniyetini nasıl oluşturduğunu ve geçim kaynaklarını nasıl iyileştirdiğini teyit etmelerini gerektirmelidir.

2. NDCs 3.0'da dönüştürücü, teşvik odaklı politikalarla gıda sistemlerindeki 'gizli orta direğin' ortaya çıkarılması.

Tetra Pak, NDC 3.0'ın sonuç odaklı olması ve aşağıdaki konulara odaklanan planlar, projeler veya kolaylaştırıcı politikalar içermesi gerektiğine inanıyor:

• Gıda tedarik zincirinin dayanıklılığını sağlamak üzere proses, paketleme, nakliye ve depolama altyapısını iyileştirmek ve geliştirmek. Gıda sistemlerinin 'gizli orta direğini' güçlendirerek, daha geniş bir nüfusun besleyici ürünlerden güvenli bir şekilde faydalanması için gıdanın daha erişilebilir ve uygun fiyatlı hale getirilmesi; gıda kaybı ve israfının azaltılması sağlanabilir.
• Savunmasız nüfuslar için gıda güvenliğini ve beslenmeyi iyileştirmek üzere, örneğin, Kamu-Özel Sektör İş Ortaklıklarını teşvik etmek. Bunlara örnek olarak okul beslenme programları için takviyeli gıdaların geliştirilmesine yönelik iş birliği projeleri verilebilir.
• Altyapı inşa ederek, kapasite oluşturma ve yayma hizmetlerine erişim sağlayarak, tarım-gıda zincirlerindeki 'gizli orta direk' ve küçük toprak sahibi çiftçiler de dahil olmak üzere KOBİ'leri desteklemek.
• Tüm değer zincirinde gıda kaybını ve israfını azaltmak, bunun için örneğin proses aşaması da dahil olmak üzere bağlayıcı özellikte azaltma hedefleri belirlemek.

İmzalayan,

Lars Holmquist - Sürdürülebilirlikten Sorumlu Başkan Yardımcısı - Tetra Pak